Alcohol
Overmatig alcoholgebruik kan diverse lichamelijke, psychische en sociale problemen veroorzaken. Het speelt onder andere een rol bij diverse ziektes en staat na roken op de tweede plaats op de lijst van risicofactoren voor kwaadaardige aandoeningen. Alcoholgebruik in het verkeer kan leiden tot dodelijke ongevallen.
Afhankelijkheid van alcohol kan niet alleen ernstige psychische en sociale gevolgen hebben voor de drinker zelf, maar ook voor zijn of haar partner of gezin.
Matig alcoholgebruik daarentegen, maximaal twee eenheden per dag, kan ook gezondheidsbevorderende effecten hebben: het verlaagt bij voorbeeld het risico op hart- en vaatziekten.
De lever speelt bij de verwerking van alcohol in het menselijk lichaam de belangrijkste rol. Mannen kunnen in het algemeen wat meer alcohol verwerken dan vrouwen. Het maximale aantal te verwerken eenheden per week bedraagt voor een man 21 en voor een vrouw 14.
Gebruik van sterke koffie na het drinken van alcohol heeft geen invloed op de afbraak daarvan.

Roken
Van alle gezondheidsbevorderende maatregelen is stoppen met roken waarschijnlijk de belangrijkste. Roken verhoogt het risico op talloze ernstige ziekten aanzienlijk. Voor hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct of een beroerte, is het de belangrijkste risicofactor. Longkanker komt vrijwel alleen voor bij rokers. COPD, een wereldwijd steeds vaker voorkomende longaandoening met chronisch hoesten en een langzaam toenemende kortademigheid, wordt veroorzaakt door roken. Roken vermindert je conditie, je seksuele potentie en vruchtbaarheid. Je kleren en haren gaan stinken, je adem ruikt onfris en je huid veroudert.
Je hindert anderen soms aanzienlijk.
Roken tijdens de zwangerschap kan allerlei nadelige gevolgen hebben voor je kind. Bij astmapatiënten kun je een astma-aanval uitlokken en roken in de nabijheid van kinderen kan hun gevoeligheid voor luchtweginfecties verhogen.
Jaarlijks sterven in Nederland bijna 30.000 inwoners aan de gevolgen van roken. Je leeft als roker gemiddeld 13 jaar korter.
Stoppen met roken is ook de goedkoopste gezondheidsbevorderende maatregel. Maar misschien is het ook wel de moeilijkst uitvoerbare. Er nooit aan beginnen is daarom de best denkbare maatregel.

Drugs
Drugs zijn middelen die door prikkeling van de hersenen stimulerende, bewustzijnsveranderende of verdovende geestelijke en lichamelijke effecten veroorzaken.
In de (opium)wet wordt onderscheid gemaakt tussen lijst I (harddrugs) en lijst II (softdrugs) middelen. Op lijst I staan middelen met grote risico's voor de gezondheid zoals heroïne, cocaïne, amfetamine en XTC. Op lijst II staan middelen met minder grote risico's zoals hasj en weed. De grens tussen harddrugs en softdrugs is echter niet zo duidelijk. Zo is bijvoorbeeld overmatig gebruik van softdrugs niet meer \"soft\" te noemen.
Alcohol en tabak komen op deze lijsten niet voor. Ze zijn maatschappelijk min of meer geaccepteerd. Als gekeken wordt naar de mogelijke schadelijke effecten op de gezondheid zouden ze op lijst I echter zeker niet misstaan. Ook koffie en thee maar ook slaap- en kalmeringsmiddelen, zoals temazepem en oxazepam kunnen worden beschouwd als drugs.
In het algemeen is niet goed aan te geven in hoeverre druggebruik schadelijk is voor de gezondheid. Dat hangt van veel factoren af: om welke drug gaat het, hoeveel en hoe vaak wordt de drug gebruikt, wat is de reden voor het druggebruik, is er sprake van lichamelijke en/of geestelijke afhankelijkheid, is wel duidelijk wat er geslikt wordt ? Wat in ieder geval zeker is: druggebruik brengt altijd risico?s met zich mee.