Een allergie is een overmatige reactie van het afweersysteem ( immuunsysteem) op lichaamsvreemde stoffen (allergenen). Allergische reacties kunnen snel, fel en moeilijk controleerbaar zijn.
Allergische reacties worden veroorzaakt door het vrijkomen van relatief grote hoeveelheden histamine en andere actieve weefselstoffen in organen, (huid)weefsel of de bloedbaan. In het laatste geval kan een levensgevaarlijke allergische of anafylactische shock optreden.
Symptomen van allergie
Mogelijke allergische symptomen:
- Huid-/slijmvliesuitslag, diverse vormen: o.a. roodheid (erytheem), bultjes (urticaria), zwellingen
- Atopisch eczeem
- Contact eczeem
- Hooikoorts (allergische rhinitis)
- Oogbindvliesontsteking (allergische conjunctivitis)
- Benauwdheid (allergisch astma of bronchitis), licht tot zeer ernstig
- Circulatoire shock (anafylactische shock), bij niet tijdig ingrijpen mogelijk leidend tot de dood
Behandeling van allergie
Beschikbare behandelingen van allergische reacties:
- Verstopte neus: neusdruppels of -spray met xylometazoline. Deze middelen niet langer gebruiken dan 7 dagen omdat er snel gewenning voor optreedt.
- Hooikoorts: neusdruppels of neusspray met cromoglicaat. Het duurt ca. 14 dagen voordat deze middelen optimaal werken.
- Oogklachten: oogdruppels met cromoglicaat (meestal worden na gebruik van neusdruppels of -sprays ook de oogklachten minder).
- (Zelf)medicatie: allergie-middelen (anti-allergica) en antihistaminica
Let op!
- Ga niet zelf dokteren als de oorzaak van de allergische reactie niet bekend is. U kunt zelf niet goed beoordelen om welke vorm van allergie het gaat. Ook kunnen allergiemiddelen vervelende bijwerkingen en/of wisselwerkingen met andere medicijnen tot gevolg hebben. Vraag daarom voor de behandeling van allergie eerst advies aan uw (huis)arts of apotheker.
- Probeer bij huiduitslag niet te krabben en bij geïrriteerde ogen niet in de ogen te wrijven. Dit kan de allergie verergeren of infecties veroorzaken.
Behandelingsprincipe bij allergie
De behandeling van allergische aandoeningen is gebaseerd op de volgende vier principes:
(1) Voorlichting over allergische aandoeningen (patiënteneducatie)
(2) Vermijden van contact met het allergeen door het zo veel mogelijk uit de weg te gaan of uit de woon-/leefomgeving te verwijderen (saneren)
(3) Middelen tegen allergie (= anti-allergica) en lokale corticosteroïden
(4) Desensibilisatie (allergeenimmunotherapie): geleidelijk ongevoelig maken (desensibilisatie) door regelmatige toediening van geringe hoeveelheden van het allergeen.
Oorzaken van allergie
Mogelijke oorzaken van allergieën:
- (1) Aangeboren/aanleg
Lichaamsvreemde stoffen (allergenen) veroorzaken meteen na het eerste contact al een allergie reactie. De allergische reacties doen zich niet alleen plaatselijk voor maar ook over het hele lichaam (atopisch of constitutioneel eczeem).
- (2) Verworven
De allergische reactie ontstaat pas na herhaald contact (sensibilisatie) met een allergeen en doet zich meestal alleen plaatselijk voor (contact-eczeem).
Allergie voorkomen
Allergische reacties kunnen in belangrijke worden voorkomen door:
- het vermijden van risicovolle plaatsen. Mijd ruimten met huisdierschilfers en -haren en luister naar de speciale hooikoortsberichten op de radio, teletekst en internet.
- sanering (preventie): verwijderen van alle stoffen waarvoor overgevoeligheid bestaat (allergenen) of stoffen die daarop lijken (kruisallergenen). Neem geen vaste vloerbedekking of stoffen bekleding. Gebruik speciale allergeendichte matras- of kussenhoezen.
Vormen van allergie
De volgende typen allergische reacties worden onderscheiden:
(1) Atopische reacties (constitutionele allergie)
Dit zijn allergische reacties die alleen voorkomen bij personen die daarvoor een aangeboren aanleg (atopisch, constitutioneel, hereditair, familiair) hebben. Voorbeelden: atopisch astma, constitutioneel eczeem).
(2)Anafylactische reacties
- Type I-allergie (vroege-reactieallergie)
Dit is een onmiddellijke allergische reactie na contact met een allergische stof. Dit is de meest voorkomende vorm van allergie.
- Type II-allergie (late-reactieallergie)
Dit is een late allergische reactie na contact met een allergische stof.
(3) Contactallergieën
Contactallergieën zijn allergische reactie die meestal geleidelijk ontstaat na regelmatig contact met een bepaald allergeen (bijv. nikkel-eczeem).
(4) Fotoallergieën
Een fotoallergie is een allergische huidreactie op bepaalde allergenen in combinatie met (zon)licht.
(5) Autoallergieën
Dit zijn allergische reacties op lichaamseigen stoffen (zie auto-immuunziekten)
zie ook:
- anafylactische reactie
Allergenen
De meest voorkomende allergenen zijn:
- Uitwerpselen van de huisstofmijt
- Veren in dekbedden en kussens
- Huidschilfers en haren van (huis)dieren
- Schimmels en gisten
- Stuifmeel (pollen) van grassen en bomen.
- Insectenbeten en -steken
- Medicijnen (o.a. penicillinen!),
- Wasmiddelen/-verzachters
- Pleisters
- Metalen (o.a. nikkel-allergie)
- Voedselbestanddelen
Voedselallergie
Bepaalde voedselbestanddelen, zoals schelpdieren, pinda's, sesamzaad, kiwi's, lactose of gluten, maar ook daaraan toegevoegde kleur- of smaakstoffen, anti-oxidanten en conserveermiddelen, kunnen een allergische reactie veroorzaken. Een bekend voorbeeld van voedselallergie is de overgevoeligheid van sommige baby's voor koemelk.
Voedselallergie kan worden voorkomen door het gebruik van voedsel waarvoor men overgevoelig is te vermijden.
Allergietest
Het is vaak moeilijk te bepalen voor welke stof iemand allergisch is. Zeker in het geval van synthetische stoffen, zoals cosmetica, aftershave, verven, wasmiddelen of wasverzachters. In dat geval kan een allergietest uitkomst bieden. De belangrijkste allergieveroorzakende stoffen (allergenen) worden dan op de huid aangebracht en vervolgens worden de reacties van de huid hier op getest.
Naar de (huis)arts?
Neem onmiddellijk contact op met de (huis)arts:
- bij een (zeer) heftige allergische reactie op bijvoorbeeld een insectenbeet of ?steek.
Neem ook contact op met de (huis)arts:
- als voor u voor het eerst last heeft van een allergische reactie.
- bij een pijnlijke of lastige overgevoeligheidsreacties.
- als zelfzorgmiddelen niet of niet voldoende helpen.
Zie ook:
- desensibilisatie
- naar de apotheek?
- immunotherapie
Terug naar afweeraandoeningen immunologische aandoeningen)
Allergische reacties worden veroorzaakt door het vrijkomen van relatief grote hoeveelheden histamine en andere actieve weefselstoffen in organen, (huid)weefsel of de bloedbaan. In het laatste geval kan een levensgevaarlijke allergische of anafylactische shock optreden.
Symptomen van allergie
Mogelijke allergische symptomen:
- Huid-/slijmvliesuitslag, diverse vormen: o.a. roodheid (erytheem), bultjes (urticaria), zwellingen
- Atopisch eczeem
- Contact eczeem
- Hooikoorts (allergische rhinitis)
- Oogbindvliesontsteking (allergische conjunctivitis)
- Benauwdheid (allergisch astma of bronchitis), licht tot zeer ernstig
- Circulatoire shock (anafylactische shock), bij niet tijdig ingrijpen mogelijk leidend tot de dood
Behandeling van allergie
Beschikbare behandelingen van allergische reacties:
- Verstopte neus: neusdruppels of -spray met xylometazoline. Deze middelen niet langer gebruiken dan 7 dagen omdat er snel gewenning voor optreedt.
- Hooikoorts: neusdruppels of neusspray met cromoglicaat. Het duurt ca. 14 dagen voordat deze middelen optimaal werken.
- Oogklachten: oogdruppels met cromoglicaat (meestal worden na gebruik van neusdruppels of -sprays ook de oogklachten minder).
- (Zelf)medicatie: allergie-middelen (anti-allergica) en antihistaminica
Let op!
- Ga niet zelf dokteren als de oorzaak van de allergische reactie niet bekend is. U kunt zelf niet goed beoordelen om welke vorm van allergie het gaat. Ook kunnen allergiemiddelen vervelende bijwerkingen en/of wisselwerkingen met andere medicijnen tot gevolg hebben. Vraag daarom voor de behandeling van allergie eerst advies aan uw (huis)arts of apotheker.
- Probeer bij huiduitslag niet te krabben en bij geïrriteerde ogen niet in de ogen te wrijven. Dit kan de allergie verergeren of infecties veroorzaken.
Behandelingsprincipe bij allergie
De behandeling van allergische aandoeningen is gebaseerd op de volgende vier principes:
(1) Voorlichting over allergische aandoeningen (patiënteneducatie)
(2) Vermijden van contact met het allergeen door het zo veel mogelijk uit de weg te gaan of uit de woon-/leefomgeving te verwijderen (saneren)
(3) Middelen tegen allergie (= anti-allergica) en lokale corticosteroïden
(4) Desensibilisatie (allergeenimmunotherapie): geleidelijk ongevoelig maken (desensibilisatie) door regelmatige toediening van geringe hoeveelheden van het allergeen.
Oorzaken van allergie
Mogelijke oorzaken van allergieën:
- (1) Aangeboren/aanleg
Lichaamsvreemde stoffen (allergenen) veroorzaken meteen na het eerste contact al een allergie reactie. De allergische reacties doen zich niet alleen plaatselijk voor maar ook over het hele lichaam (atopisch of constitutioneel eczeem).
- (2) Verworven
De allergische reactie ontstaat pas na herhaald contact (sensibilisatie) met een allergeen en doet zich meestal alleen plaatselijk voor (contact-eczeem).
Allergie voorkomen
Allergische reacties kunnen in belangrijke worden voorkomen door:
- het vermijden van risicovolle plaatsen. Mijd ruimten met huisdierschilfers en -haren en luister naar de speciale hooikoortsberichten op de radio, teletekst en internet.
- sanering (preventie): verwijderen van alle stoffen waarvoor overgevoeligheid bestaat (allergenen) of stoffen die daarop lijken (kruisallergenen). Neem geen vaste vloerbedekking of stoffen bekleding. Gebruik speciale allergeendichte matras- of kussenhoezen.
Vormen van allergie
De volgende typen allergische reacties worden onderscheiden:
(1) Atopische reacties (constitutionele allergie)
Dit zijn allergische reacties die alleen voorkomen bij personen die daarvoor een aangeboren aanleg (atopisch, constitutioneel, hereditair, familiair) hebben. Voorbeelden: atopisch astma, constitutioneel eczeem).
(2)Anafylactische reacties
- Type I-allergie (vroege-reactieallergie)
Dit is een onmiddellijke allergische reactie na contact met een allergische stof. Dit is de meest voorkomende vorm van allergie.
- Type II-allergie (late-reactieallergie)
Dit is een late allergische reactie na contact met een allergische stof.
(3) Contactallergieën
Contactallergieën zijn allergische reactie die meestal geleidelijk ontstaat na regelmatig contact met een bepaald allergeen (bijv. nikkel-eczeem).
(4) Fotoallergieën
Een fotoallergie is een allergische huidreactie op bepaalde allergenen in combinatie met (zon)licht.
(5) Autoallergieën
Dit zijn allergische reacties op lichaamseigen stoffen (zie auto-immuunziekten)
zie ook:
- anafylactische reactie
Allergenen
De meest voorkomende allergenen zijn:
- Uitwerpselen van de huisstofmijt
- Veren in dekbedden en kussens
- Huidschilfers en haren van (huis)dieren
- Schimmels en gisten
- Stuifmeel (pollen) van grassen en bomen.
- Insectenbeten en -steken
- Medicijnen (o.a. penicillinen!),
- Wasmiddelen/-verzachters
- Pleisters
- Metalen (o.a. nikkel-allergie)
- Voedselbestanddelen
Voedselallergie
Bepaalde voedselbestanddelen, zoals schelpdieren, pinda's, sesamzaad, kiwi's, lactose of gluten, maar ook daaraan toegevoegde kleur- of smaakstoffen, anti-oxidanten en conserveermiddelen, kunnen een allergische reactie veroorzaken. Een bekend voorbeeld van voedselallergie is de overgevoeligheid van sommige baby's voor koemelk.
Voedselallergie kan worden voorkomen door het gebruik van voedsel waarvoor men overgevoelig is te vermijden.
Allergietest
Het is vaak moeilijk te bepalen voor welke stof iemand allergisch is. Zeker in het geval van synthetische stoffen, zoals cosmetica, aftershave, verven, wasmiddelen of wasverzachters. In dat geval kan een allergietest uitkomst bieden. De belangrijkste allergieveroorzakende stoffen (allergenen) worden dan op de huid aangebracht en vervolgens worden de reacties van de huid hier op getest.
Naar de (huis)arts?
Neem onmiddellijk contact op met de (huis)arts:
- bij een (zeer) heftige allergische reactie op bijvoorbeeld een insectenbeet of ?steek.
Neem ook contact op met de (huis)arts:
- als voor u voor het eerst last heeft van een allergische reactie.
- bij een pijnlijke of lastige overgevoeligheidsreacties.
- als zelfzorgmiddelen niet of niet voldoende helpen.
Zie ook:
- desensibilisatie
- naar de apotheek?
- immunotherapie
Terug naar afweeraandoeningen immunologische aandoeningen)
Medicijnen
Albicort®Betamethason Injecties/Tabletten
Celestone®
Cortison Tabletten (generiek)
Decadron® Injecties
Dexamethason Capsules FNA
Dexamethason Capsules/Injecties/Tabletten
Dexsol®
Hydro-Adreson Aquosum®
Hydrocortison Crème/Zalf
Hydrocortison Crème/Zalf FNA
Hydrocortison Injecties/Tabletten (generiek)
Kenacort-A®
Lodotra®
Methylprednisolon Injecties (generiek)
Methylprednisolon/Lidocaïne Injecties
Metypresol®
Oradexon®
Prednison Tabletten (generiek)
Solu-Cortef®
Solu-Medrol®
Triamcinolon Tabletten
Triamcinolon-acetonide Injecties
Trispan®
Top Dossiers