Brandwonden zijn door verbranding beschadigde en/of afgestorven stukken huidweefsel en onderhuidsbindweefsel, waarbij vloeistof uit de bloedvaten lekt en zwellingen ontstaan.
De ernst van de verbranding wordt bepaald door de omvang en de diepte van de verbranding. Na de verbranding vallen de dode huidlagen af en groeit de opperhuid (epidermis) opnieuw aan. Bij zeer ernstige verbrandingen (4e-graads) kunnen huid en onderliggend weefsel verkoold zijn (carbonisatie).

Let op! Brandwonden altijd onmiddellijk afkoelen!

Symptomen van brandwonden

Mogelijke symptomen van brandwonden:
- 1e-graadsverbranding o.a. rode huid, pijn, gevoeligheid bij aanraking
- 2e-graadsverbranding: soms vochtige huid, blaren met rode of witte blaarbodem en gevuld met dikke heldere vloeistof, aanraking zeer pijnlijk
- 3e-graadsverbranding: geel-witte huid, géén pijn! (vanwege verbranding van de zenuwuiteinden in de huid), bleke, vuurrode en/of zwarte, blaren, gemakkelijk te verwijderen haren, korstvorming, vochtverlies, (sterke) bloeddrukdaling (circulatoire shock), huidinfecties, verminderd bewustzijn en/of bewusteloosheid.
- 4e-graadsverbranding: leerachtige tot zwarte plekken door verkoling (carbonisatie) van de huid

Behandeling van brandwonden

Beschikbare behandelingen van brandwonden:
- De verbrande huid altijd eerst afkoelen onder stromend koud water, water met ijs, of natte lappen (minstens 20 minuten!). Zo nodig de patiënt in gevulde badkuip of sloot leggen. Hierdoor wordt het verbrandingsproces gestopt (erg belangrijk!)
- Kleding niet verwijderen van de verbrande huid; dit om de huid niet (verder) te beschadigen
- Verbrande huid zo min mogelijk aanraken om infecties te voorkomen
- Géén zalf op een ernstig verbrande huid smeren
- Dichte brandwonden of blaren niet afdekken
- Open brandwonden of blaren afdekken met verband, schone theedoek of laken om de kans op infecties te verminderen
- Medicijnen

Oorzaken van brandwonden

Mogelijke oorzaken van verbranding:
- Heet/kokend water, koffie, thee, olie, etc. (belangrijkste oorzaak)
- Hitte van vlam, vuur of gloeiend hete voorwerpen
- Zonlicht
- Hoogtezon
- Inademen van stoom of hete lucht
- Elektriciteit
- Chemicaliën, zoals sterke zuren en basen, fenolen en cresolen, mosterdgas en fosfor

Naar de (huis)arts?

Raadpleeg de (huis)arts:
- bij een baby of kleuter met brandwonden.
- als er geel-witte brandplekken zijn.
- als er sprake is van een vochtige, rode brandwond of blaar in gezicht, op handen of op geslachtsdelen.
- als de brandwond groter is dan uw handpalm.
- als er na enkele dagen geel-groen vocht uit de brandwond komt.
- na inademing van hete lucht of stoom (direct bellen!)
- bij andere verontrustende verschijnselen.

Let op! Brandwonden altijd eerst (af)koelen!

Brandwonden: littekens

Littekens ontstaan gewoonlijk pas na een 3e-graads verbrandig van de huid als ook de onderliggende lederhuid (dermis) is beschadigd en het verbrande weefsel zich samentrekt (huidcontractuur).

Bronnen:
- Farmacotherapeutisch Kompas
- Merck Medisch Handboek
- NHG-patiëntenfolder \"Brandwonden\", april 1999

Terug naar huidaandoeningen