Astma is een ontsteking (inflammatie) van de lagere of kleinere luchtwegen (de bronchiën), waardoor deze overmatig slijm produceren en/of gevoeliger worden (dit wordt bronchiale hyperreactiviteit genoemd) voor allerlei prikkels (of astma-provocerende factoren). Als gevolg daarvan kan een plotselinge aanval van hevige ademnood (een astmaaanval) en/of aanhoudende kortademigheid (zgn. chronisch astma) optreden.
Symptomen van astma
Mogelijke symptomen bij astma:
- Benauwdheid (dyspnoe)
- Kortademigheid
- Ademnood tijdens inspanning
- Piepende ademhaling
- Hoesten met of zonder slijm (sputum),
- Allergische neus-, oog- en huidklachten
Let op!
- Een exacerbatie is een periode waarin de astmaklachten ? meestal onder invloed van één of meer astma-provocerende factoren ? tijdelijk erger zijn dan normaal.
- Bij een astma-aanval gebeurt dit (vrij) plotseling.
- Bij chronisch astma is sprake van aanhoudende kortademigheid (chronische respiratoire insufficiëntie).
Behandeling van astma
Behandelingsschema voor astma:
- Stap 1 (bij lichte astma)
- Ca. 2 x per week inhalatie van een luchtwegverwijder
- Stap 2 (bij lichte tot matige astma)
(1) Tot 2 x per dag inhalatie van een luchtwegverwijder
(2) Als meer dan 2 x per dag inhalatie van een luchtwegverwijder nodig is: 3-4 x daags kortwerkende luchtwegverwijder + ontstekingsremmer (zie cromoglycinen of inhalatie-corticosteroïden)
- Stap 3 (bij matige tot ernstige astma)
Bij dagelijkse en vaker dan 1 x per week nachtelijke klachten: doseringen en/of gebruiksfrequentie verhogen (zie stap 2) of overgaan op een combinatie van ontstekingremmers met langwerkende luchtwegverwijders (Symbicort®, Seretide®, Foster® (NEXR-haler), Artimos®)
- Stap 4 (bij ernstige astma)
Per geval instellen op een geschikte combinatie en dosering van een ontstekingremmer, theofylline (Theolair®, Theolin®) en/of kort- of langwerkende luchtwegverwijder.
Let op! Indien men tevens (hoge) koorts en een ziek gevoel heeft: amoxicilline, doxycycline of amoxicilline/clavulaan zuur (Augmentin®)
Astma-aanval
Krampachtige samentrekking (spasme) van de lagere luchtpijpvertakkingen (de bronchiën), waardoor ernstige benauwdheid (dyspnoe) kan ontstaan. Een langdurige astma-aanval wordt in medische termen status asthmaticus genoemd.
Mogelijke oorzaken:
Astma (astma bronchiale), chronische bronchitis, longemfyseem en chronisch obstructieve longziekten (COPD).
Beschikbare behandelingen:
- Inademing (inhalatie) van luchtwegverwijdende middelen (zgn. broncho-spasmolytica)
Status asthmaticus
Status asthmaticus is een lang aanhoudende astma-aanval die (zeer) ernstige ademnood tot gevolg heeft.
Beschikbare behandelingen voor status asthmaticus:
- Acute behandeling: luchtwegverwijdende therapie met luchtwegverwijder
- Vervolgbehandeling: injectie (i.v.) met een relatief hoge dosis (de oplaaddosis) corticosteroïd en daarna een corticosteroïd-infuus (de onderhoudsdosis). De werking daarvan begint na 6-8 uur.
Verschillen tussen astma en COPD
De verschillen tussen astma en COPD (ook wel COL of chronische obstructieve longziekten, zoals long-chronische brochitis en long-emfyseem):
Leeftijd:
Astma:
- begint meestal op jonge leeftijd
COPD:
- begint meestal pas na de 40-jarige leeftijd
Symptomen:
Astma:
- Soms moeilijke ademhaling
- Soms tijdelijke kortademigheid
- Soms piepende ademhaling
- Longen snel geprikkeld door stoffen in de lucht
COPD:
- Vriiwel voortdurend hoesten
- Altijd kortademig, zowel met als zonder inspanning
- Altijd piepende ademhaling
- Vaak verkouden
- Ademhalingsproblemen bij inspanning (traplopen, fietsen, etc.)
Oorzaken:
Astma:
- Ontsteking en overgevoeligheid (hypereactiviteit) van het longweefsel staan voorop
- Virusinfecties van de longen
- Overgevoeligheid voor koude lucht
- Overgevoeligheid vooor prikkelende stoffen (o.a. sigarettenrook, stof, dierlijke stoffen)
- Overgevoeligheid voor lichamelijke inspanning
COPD:
- Vernauwing van het longweefsel staat centraal
- Langdurige inademing van irriterende stoffen, zoals rook
- Erfelijke aanleg
Oorzaken van astma
Mogelijke oorzaken van astma:
- Verhoogde gevoeligheid (bronchiale hyperreactiviteit) van het longweefsel (de bronchiën) door vervuilde lucht (o.a. rook, tabaksrook, ozon en zwavel- of stikstofoxiden), koude lucht, (huis)stof en/of lichamelijke inspanning
- Luchtweginfecties met micro-organismen (astmatische bronchitis).
- Allergenen, zoals pollen, huismijt en huidschilfers van o.a. katten en cavia's (seizoensgebonden astma)
- Erfelijke aanleg (atopische of constitutioneel astma)
- Hartfalen: inspanningsastma (astma cardiale)
- Combinatie van bovengenoemde factoren (veelvoorkomend)
Voorkomen van astmaklachten
Astma-klachten kunnen o.a. worden voorkómen door:
- het vermijden van contact met astmaprovocerende factoren (o.a. koude lucht, pollen, katten- hondenharen en schilfers, etc.)
- de sanering van astmaprovocerende factoren (o.a. huisstof, katten- hondenharen en schilfers) uit de woon-/leefomgeving
- onderhoudsmedicatie met cromoglicinen (cromonen)
Zie ook:
- chronisch obstructieve longziekten (COL)
- astma en COL-middelen
- luchtweg-verwijdende middelen
Terug naar luchtwegaandoeningen
Symptomen van astma
Mogelijke symptomen bij astma:
- Benauwdheid (dyspnoe)
- Kortademigheid
- Ademnood tijdens inspanning
- Piepende ademhaling
- Hoesten met of zonder slijm (sputum),
- Allergische neus-, oog- en huidklachten
Let op!
- Een exacerbatie is een periode waarin de astmaklachten ? meestal onder invloed van één of meer astma-provocerende factoren ? tijdelijk erger zijn dan normaal.
- Bij een astma-aanval gebeurt dit (vrij) plotseling.
- Bij chronisch astma is sprake van aanhoudende kortademigheid (chronische respiratoire insufficiëntie).
Behandeling van astma
Behandelingsschema voor astma:
- Stap 1 (bij lichte astma)
- Ca. 2 x per week inhalatie van een luchtwegverwijder
- Stap 2 (bij lichte tot matige astma)
(1) Tot 2 x per dag inhalatie van een luchtwegverwijder
(2) Als meer dan 2 x per dag inhalatie van een luchtwegverwijder nodig is: 3-4 x daags kortwerkende luchtwegverwijder + ontstekingsremmer (zie cromoglycinen of inhalatie-corticosteroïden)
- Stap 3 (bij matige tot ernstige astma)
Bij dagelijkse en vaker dan 1 x per week nachtelijke klachten: doseringen en/of gebruiksfrequentie verhogen (zie stap 2) of overgaan op een combinatie van ontstekingremmers met langwerkende luchtwegverwijders (Symbicort®, Seretide®, Foster® (NEXR-haler), Artimos®)
- Stap 4 (bij ernstige astma)
Per geval instellen op een geschikte combinatie en dosering van een ontstekingremmer, theofylline (Theolair®, Theolin®) en/of kort- of langwerkende luchtwegverwijder.
Let op! Indien men tevens (hoge) koorts en een ziek gevoel heeft: amoxicilline, doxycycline of amoxicilline/clavulaan zuur (Augmentin®)
Astma-aanval
Krampachtige samentrekking (spasme) van de lagere luchtpijpvertakkingen (de bronchiën), waardoor ernstige benauwdheid (dyspnoe) kan ontstaan. Een langdurige astma-aanval wordt in medische termen status asthmaticus genoemd.
Mogelijke oorzaken:
Astma (astma bronchiale), chronische bronchitis, longemfyseem en chronisch obstructieve longziekten (COPD).
Beschikbare behandelingen:
- Inademing (inhalatie) van luchtwegverwijdende middelen (zgn. broncho-spasmolytica)
Status asthmaticus
Status asthmaticus is een lang aanhoudende astma-aanval die (zeer) ernstige ademnood tot gevolg heeft.
Beschikbare behandelingen voor status asthmaticus:
- Acute behandeling: luchtwegverwijdende therapie met luchtwegverwijder
- Vervolgbehandeling: injectie (i.v.) met een relatief hoge dosis (de oplaaddosis) corticosteroïd en daarna een corticosteroïd-infuus (de onderhoudsdosis). De werking daarvan begint na 6-8 uur.
Verschillen tussen astma en COPD
De verschillen tussen astma en COPD (ook wel COL of chronische obstructieve longziekten, zoals long-chronische brochitis en long-emfyseem):
Leeftijd:
Astma:
- begint meestal op jonge leeftijd
COPD:
- begint meestal pas na de 40-jarige leeftijd
Symptomen:
Astma:
- Soms moeilijke ademhaling
- Soms tijdelijke kortademigheid
- Soms piepende ademhaling
- Longen snel geprikkeld door stoffen in de lucht
COPD:
- Vriiwel voortdurend hoesten
- Altijd kortademig, zowel met als zonder inspanning
- Altijd piepende ademhaling
- Vaak verkouden
- Ademhalingsproblemen bij inspanning (traplopen, fietsen, etc.)
Oorzaken:
Astma:
- Ontsteking en overgevoeligheid (hypereactiviteit) van het longweefsel staan voorop
- Virusinfecties van de longen
- Overgevoeligheid voor koude lucht
- Overgevoeligheid vooor prikkelende stoffen (o.a. sigarettenrook, stof, dierlijke stoffen)
- Overgevoeligheid voor lichamelijke inspanning
COPD:
- Vernauwing van het longweefsel staat centraal
- Langdurige inademing van irriterende stoffen, zoals rook
- Erfelijke aanleg
Oorzaken van astma
Mogelijke oorzaken van astma:
- Verhoogde gevoeligheid (bronchiale hyperreactiviteit) van het longweefsel (de bronchiën) door vervuilde lucht (o.a. rook, tabaksrook, ozon en zwavel- of stikstofoxiden), koude lucht, (huis)stof en/of lichamelijke inspanning
- Luchtweginfecties met micro-organismen (astmatische bronchitis).
- Allergenen, zoals pollen, huismijt en huidschilfers van o.a. katten en cavia's (seizoensgebonden astma)
- Erfelijke aanleg (atopische of constitutioneel astma)
- Hartfalen: inspanningsastma (astma cardiale)
- Combinatie van bovengenoemde factoren (veelvoorkomend)
Voorkomen van astmaklachten
Astma-klachten kunnen o.a. worden voorkómen door:
- het vermijden van contact met astmaprovocerende factoren (o.a. koude lucht, pollen, katten- hondenharen en schilfers, etc.)
- de sanering van astmaprovocerende factoren (o.a. huisstof, katten- hondenharen en schilfers) uit de woon-/leefomgeving
- onderhoudsmedicatie met cromoglicinen (cromonen)
Zie ook:
- chronisch obstructieve longziekten (COL)
- astma en COL-middelen
- luchtweg-verwijdende middelen
Terug naar luchtwegaandoeningen
Medicijnen
Aclidinium InhalatiepoederAirathon®
Allergenen/Oralgen®
Altriabak® Oogdruppels
Alvesco®
Anoro®
Assieme Turbuhaler 200/6 (parallel import)
Atimos®
Atrovent®
Beclometason Inhalaties (generiek)
Beclometason/formoterol Inhalaties (generiek)
Berodual®
BiResp Spiromax®
Bricanyl Turbuhaler®
Budesonide Capsules/Tabletten (generiek)
Combipramol®
Combivent®
Cortiment®
Daliresp®
Daxas®
Deptropine Drank FNA
DuoResp Spiromax®
Eklira Genuair®
Fenoterol/Ipratropium Inhalaties
Flixotide®
Flusalio®
Fluticason Inhalaties (generiek)
Fluticason/Formoterol Inhalaties
Fluticason/Salmeterol Inhalaties
Fluticason/Vilanterol Inhalaties
Flutide® (parallel import)
Flutiform®
Foradil®
Formallgen®
Formodual® Aerosol
Formoterol Inhaler/Capsules (generiek)
Formoterol/Budesonide Inhalaties
Foster® (NEXT-haler)
Glycopyrronium Inhalaties
Iffeza®
Indacaterol inhalatie
Indacaterol/Glycopyrronium Inhalaties
Ipramol®
Ipratropium Inhalaties (generiek)
Ipraxa®
Ketotifen Oogdruppels (generiek)
Ketotifen Stroop (generiek)
Ketotifen Tabletten
Larbex Steri-Neb®
Libertek®
Lomudal®
Lukastang®
Montefranc®
Nedocromil Inhalaties
Olodaterol Inhalaties
Onbrez®
Oralgen®
Oxis®
Pulmicort®
Qvar Extrafijne®
Relvar® ellipta
Roflumilast Tabletten
Salbutamol Tabletten (generiek)
Salbutamol/Ipratropium Inhalaties FNA
Salmeterol Inhalaties (generiek)
Salmeterol/Fluticason inhalaties (generiek)
Seebri®
Seretide®
Serevent®
Sinestic®
Singulair®
Spiriva®
Spirokast®
Striverdi Respimat®
Symbicort®
Terbutaline Inhalaties/Injecties
Tilade®
Tiotropium Inhalaties
Ultibro® Breezhaler
Umeclidinium/vilanterol Inhalatie
Xolair®
Xoterna® Breezhaler
Zaditen® Oogdruppels
Zaditen® Tabletten
Top Dossiers